Καθώς σχεδιάζετε το διαδικτυακό σας μάθημα θα χρειαστεί να λάβετε πολλές σημαντικές αποφάσεις. Παρακάτω θα βρείτε μερικές χρήσιμες συμβουλές που μπορείτε να λάβετε υπόψη κατά τη λήψη των αποφάσεων αυτών.
Το στάδιο της προετοιμασίας
Στο στάδιο της προετοιμασίας θα πρέπει να καθορίσετε την ύλη του μαθήματός σας και να δώσετε ιδιαίτερη βαρύτητα στον καθορισμό των στόχων του μαθήματος (course objectives) και των μαθησιακών αποτελεσμάτων (learning outcomes) που επιδιώκετε. Τα μαθησιακά αποτελέσματα που θα ορίσετε θα πρέπει να συνάδουν με το ακαδημαϊκό περίγραμμα του μαθήματος και να είναι συγκεκριμένα (specific), μετρήσιμα (measurable), επιτεύξιμα (attainable), ρεαλιστικά (realistic) και επίκαιρα (timely). Επιπλέον, τα μαθησιακά αποτελέσματα θα πρέπει να αντιστοιχίζονται με τις δραστηριότητες που σχεδιάζετε για το μάθημα και τις διαδικασίες αξιολόγησης.
Σύγχρονη, Ασύγχρονη ή Μικτή μάθηση
Αποφασίστε εάν θα προσφέρετε το μάθημά σας:
Με σύγχρονη διδασκαλία: σε αυτή την περίπτωση πραγματοποιείτε διαδικτυακές συνεδρίες σε πραγματικό χρόνο, διαδικτυακές ομαδικές συναντήσεις, ορίζετε ώρες γραφείου διαδικτυακά κ.λπ.,
Με ασύγχρονη διδασκαλία: σε αυτή την περίπτωση προσφέρετε προηχογραφημένες διαλέξεις, διαδικτυακές συζητήσεις σε φορουμ, δραστηριότητες αξιολόγησης με κουίζ κ.λπ.,
Με μικτή διδασκαλία: αν επιλέξετε και τη σύγχρονη και την ασύγχρονη μορφή διδασκαλίας τότε ορίστε για κάθε εβδομάδα του μαθήματος ποια μορφή θα χρησιμοποιηθεί.
Επιπλέον, ενημερωθείτε για την εκπαιδευτική τεχνολογία που σας προσφέρει το πανεπιστήμιο και τις δυνατότητες που σας δίνει. Στη συνέχεια, επιλέξτε ποια συγκεκριμένα εργαλεία θα σας φανούν χρήσιμα για το μάθημά σας.
Υλικά, Δραστηριότητες και Αξιολογήσεις
Καλό είναι πάντα να επανεξετάζετε και να ενημερώνετε το διδακτικό υλικό που ήδη διαθέτετε (π.χ. τις ηχογραφημένες διαλέξεις, τα εξωτερικά βίντεο και τα έγγραφα προς μελέτη) και τις δραστηριότητες του μαθήματός σας (π.χ. τα τεστ, τα φορουμ και τις εργασίες). Κατά την επανεξέταση του υλικού και των δραστηριοτήτων λάβετε υπόψη τα εξής ερωτήματα:
Τι πρόκειται να διαβάσουν/παρακολουθήσουν οι φοιτητές/τριες μου αυτή την εβδομάδα;
Πώς πρόκειται οι φοιτητές/τριες να δεσμευτούν με το διδάσκοντα, το υλικό και τους συμφοιτητές/τριες τους;
Το διδακτικό υλικό που ήδη διαθέτω και οι δραστηριότητες του μαθήματος συνάδουν με τα μαθησιακά αποτελέσματα στα οποία στοχεύει το μάθημά μου;
Πώς θα ενημερώσω τους φοιτητές/τριες μου σχετικά με τις απαιτήσεις/προσδοκίες των δραστηριοτήτων στις οποίες τους καλώ να συμμετάσχουν; Έχουν οι φοιτητές/τριες μου όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται για να επιτύχουν; Στο σημείο αυτό φροντίστε να παρέχετε σαφείς, απλές και συνοπτικές οδηγίες σε μορφή κειμένου.
Πώς θα βαθμολογήσω τις δραστηριότητες αξιολόγησης (π.χ. αξιολόγηση με ρουμπρικα, αξιολόγηση από ομότιμους, αξιολόγηση της μορφής pass/fail κ.λπ.);
Πώς θα υποβάλουν οι φοιτητές/τριες μου τις εργασίες που τους αναθέτω (μέσω φόρουμ, με χρήση χαρτοφυλακίου (portfolio), κ.λπ.);
Έχω μεριμνήσει για την ισότιμη πρόσβαση όλων των φοιτητών/τριων μου στο υλικό μου; Στο σημείο αυτό λάβετε υπόψη ότι η προσβασιμότητα στο υλικό σας σημαίνει ότι όλοι οι φοιτητές/τριες ανεξαρτήτως ικανοτήτων και αναπηρίας μπορούν να αντιληφθούν, να κατανοήσουν, να πλοηγηθούν και να αλληλεπιδράσουν με το υλικό.
Βεβαιωθείτε ότι στο περιβάλλον που έχετε αναπτύξει το διαδικτυακό σας μάθημα έχετε συμπεριλάβει τα εξής στοιχεία:
Μια επισκόπηση του μαθήματός σας. Αυτή μπορεί να έχει τη μορφή ενός ολιγόλεπτου βίντεο ή ενός σύντομου κειμένου στην κορυφή της ιστοσελίδας του μαθήματος. Καλό θα είναι στην επισκόπηση να αναφέρονται τα εξής:
Προσωπικό καλωσόρισμα του/της διδάσκοντα/ουσας και εισαγωγική παρουσίαση.
Μια λίστα με τις προσδοκίες σας από το μάθημα, τους/τις φοιτητές/τριες αλλά και τον εαυτό σας.
Λεπτομέρειες επικοινωνίας: πώς θα λάβουν πληροφορίες από εσάς οι φοιτητές/τριες; Πώς θα πρέπει να επικοινωνήσουν μαζί σας; Ποια θα είναι η πολιτική για το χρόνο απόκρισης (π.χ. περιμένετε 24 ώρες πριν επικοινωνήσετε ξανά μαζί μου για το ίδιο ζήτημα).
Ρυθμίστεκατάλληλατο βαθμολόγιο του ηλεκτρονικού σας μαθήματος ώστε οι φοιτητές/τριες σας να ενημερώνονται από αυτό για την πορεία τους.
Πριν από κάθε εβδομάδα:
Προετοιμάστε το εκπαιδευτικό σας υλικό (διαφάνειες PPT, καταγραφή διαλέξεων, περιγραφές δραστηριοτήτων και αξιολόγησης).
Δημοσιεύστε το εκπαιδευτικό υλικό, τις δραστηριότητες και τις αξιολογήσεις (φορουμ, κουίζ, εργασίες) στο ηλεκτρονικό σας μάθημα, με ημερομηνίες έναρξης και λήξης για το καθένα.
Προετοιμάστε οδηγίες για τους/τις φοιτητές/τριες για το τι απαιτείται από αυτούς για κάθε εβδομάδα (αναγνώσεις, διαλέξεις για παρακολούθηση, αξιολογήσεις, πρόσθετοι πόροι για ανασκόπηση, κ.λπ.).
Κάντε μια ποιοτική επανεξέταση του μαθήματός σας.
Επισκόπηση μαθήματος: Γίνεται σαφής ο συνολικός σχεδιασμός του μαθήματος στο/η φοιτητή/τρια;
Μαθησιακοί στόχοι: Οι μαθησιακοί στόχοι είναι μετρήσιμοι και δηλώνονται με σαφήνεια;
Αξιολόγηση: Οι στρατηγικές αξιολόγησης έχουν σχεδιαστεί για να αξιολογούν την πρόοδο των φοιτητών/τριων με αναφορά στους δηλωμένους μαθησιακούς στόχους; Μετρούν την αποτελεσματικότητα της μάθησης των φοιτητών/τριων;
Εκπαιδευτικό Υλικό: Το εκπαιδευτικό υλικό είναι επαρκώς περιεκτικό και εμπεριστατωμένο ώστε να επιτυγχάνονται οι δηλωμένοι στόχοι του μαθήματος και τα μαθησιακά αποτελέσματα;
Αλληλεπίδραση και δέσμευση φοιτητών/τριων: Οι μορφές αλληλεπίδρασης που ενσωματώνονται στο μάθημα παρακινούν τους μαθητές και προάγουν τη μάθηση;
Τεχνολογία: η χρησιμοποιούμενη τεχνολογία υποστηρίζει τη δέσμευση συμμετοχής των φοιτητών/τριων και διασφαλίζει την πρόσβαση σε όλα τα στοιχεία του μαθήματος;
Υποστήριξη φοιτητών/τριων: έχετε φροντίσει ώστε να διευκολύνετε την πρόσβαση των φοιτητών/τριων σε ακαδημαϊκές υπηρεσίες υποστήριξης που μπορεί να διευκολύνει τη συμμετοχή τους στο μάθημα;
Προσβασιμότητα: έχετε εξασφαλίσει την ισότιμη πρόσβαση όλων των φοιτητών/τριων σε όλα τα στοιχεία του μαθήματός σας;
Διδασκαλία μαθήματος
Κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας του μαθήματος λάβετε υπόψη τα εξής:
Επικοινωνήστε, επικοινωνήστε, επικοινωνήστε! Επειδή δε θα βλέπετε τους φοιτητές/τριες σας προσωπικά, θα χρειαστεί να προσαρμόσετε/να αυξήσετε την επικοινωνία σας ώστε να κρατήσετε τους/τις φοιτητές/τριες σας αφοσιωμένους και να αποκτήσετε μια αίσθηση του πώς τα πάνε. Κατά γενικό κανόνα, θα πρέπει να επικοινωνείτε το λιγότερο μία φορά την εβδομάδα χρησιμοποιώντας email ή το φόρουμ ανακοινώσεων του ηλεκτρονικού σας μαθήματος.
Χρησιμοποιήστε μια δραστηριότητα που θα σπάσει τον πάγο. Δημιουργήστε ένα φόρουμ και ζητήστε από τους/τις φοιτητές/τριες να συστηθούν την πρώτη εβδομάδα έναρξης του εξαμήνου. Αυτός είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να προωθήσετε τη συμμετοχή των φοιτητών/τριων και την αίσθηση κοινότητας στο μάθημά σας. Οι φοιτητές/τριες θα ανταποκριθούν καλύτερα αν συστηθείτε πρώτα εσείς στο φορουμ!
Συνδεθείτε δέκα λεπτά νωρίτερα. Στις σύγχρονες συναντήσεις φροντίστε να συνδεθείτε νωρίτερα από την ώρα έναρξης της συνάντησης ώστε να επιλυθούν πιθανά τεχνικά ζητήματα πριν την έναρξη.
Συλλέξτε ανατροφοδότηση από τους/τις φοιτητές/τριες τουλάχιστον 2-3 φορές κατα τη διάρκεια του εξαμήνου. Αυτό θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε πώς πάει η μαθησιακή εμπειρία (τεχνικά ζητήματα, πρόσβαση σε υλικό, πλοήγηση μαθημάτων, κ.λπ.).
Υποστηρίξτε ακόμη και ψυχολογικά τους/τις φοιτητές/τριες σας στις περιπτώσεις που είναι αγχωμένοι/ες, στενοχωρημένοι/ες ή υπάρχει επείγουσα ανάγκη.
Ο οδηγός “Online Course Design Guide – Οδηγός Σχεδίασης Διαδικτυακών Μαθημάτων” του Κέντρου Υποστήριξης Διδασκαλίας και Μάθησης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας βασίστηκε στους οδηγούς:
Online Course Design Guide, Retrieved on 16 January from https://carleton.ca/tls/teachingresources/teaching-online/online-course-design-guide/
